Bảo hiểm xã hội là gì? Bài viết dưới đây sẽ cung cấp cho bạn đọc những thông tin cần biết về bảo hiểm xã hội. Qua đó, sẽ giúp các bạn nắm được những quy định liên quan để có thể hưởng tối đa những lợi ích từ việc đóng bảo hiểm xã hội.
Nội dung tóm tắt
Tìm hiểu bảo hiểm xã hội là gì?
Bảo hiểm xã hội là gì? Bảo hiểm xã hội (BHXH) có thể hiểu là sự đảm bảo thay thế được bù đắp một phần thu nhập cho người lao động khi họ bị mất hoặc giảm thu nhập. Với các trường hợp như người lao động bị ốm đau, thai sản, tai nạn lao động và bệnh nghề nghiệp, tàn tật, thất nghiệp, tuổi già, tử tuất…
BHXH được thực hiện dựa trên cơ sở một quỹ tài chính do sự đóng góp của các bên tham gia và có sự bảo hộ của Nhà nước theo pháp luật, nhằm bảo đảm an toàn đời sống cho người lao động, đồng thời góp phần bảo đảm an toàn xã hội. Do đó, BHXH là trụ cột chính trong hệ thống an sinh xã hội ở mỗi nước.
Hiện nay, văn bản pháp luật quy định cụ thể về bảo hiểm xã hội là Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014. Ngoài ra, còn có các văn bản pháp luật khác cũng quy định, hướng dẫn về bảo hiểm xã hội như Thông tư số 59/2015/TT-BLĐTBXH, Nghị định số 115/2015/NĐ-CP…
Sổ Bảo hiểm xã hội là gì?
Vai trò của bảo hiểm xã hội
BHXH có vai trò vô cùng quan trọng, đặc biệt đối với người lao động làm công ăn lương. Bên cạnh đó, BHXH mang lại sự ổn định và đảm bảo cuộc sống cho người lao động khi gặp rủi ro nhận được hỗ trợ từ bảo hiểm để giảm bớt gánh nặng tài chính, duy trì mức sống tối thiểu.
Hơn nữa, BHXH còn hỗ trợ và thực hiện các biện pháp an toàn lao động, tạo điều kiện để cải thiện và nâng cao sức khỏe cho người được hưởng bảo hiểm. Theo đó, người tham gia BHXH sẽ được hưởng quyền lợi khi bị mất hoặc giảm thu nhập do bị ốm đau, thai sản, tai nạn giao thông, bệnh nghề nghiệp, hết tuổi lao động hoặc chết.
Mã số bảo hiểm xã hội là gì?
Mã số BHXH là một dãy số tự nhiên bao gồm 10 chữ số. Trong đó: 02 số đầu là mã tỉnh, 08 số tiếp theo là số tự nhiên, tương ứng với số sổ của sổ BHXH và 10 số cuối của thẻ BHYT.
Sổ bảo hiểm xã hội là gì?
Sổ BHXH là căn cứ để giải quyết chế độ BHXH cho người tham gia theo quy định của pháp luật. Những thông tin trong sổ BHXH gồm thời gian làm việc, quá trình đóng và hưởng BHXH.
Mỗi cá nhân sẽ được cấp một số sổ BHXH duy nhất, đây cũng là mã định danh ghi nhận quá trình tham gia bảo hiểm và các chế độ, chính sách được hưởng trọn đời. Người tham gia bảo hiểm chỉ cần cung cấp mã số này sẽ được hưởng các chế độ của BHXH trên toàn quốc.
Phân loại bảo hiểm xã hội
Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014 đã phân loại bảo hiểm xã hội theo hình thức của bảo hiểm xã hội gồm bảo hiểm xã hội tự nguyện và bảo hiểm xã hội bắt buộc.
Bảo hiểm xã hội bắt buộc là gì?
Đây là loại bảo hiểm mà bắt buộc những người khi tham gia lao động và những người sử dụng lao động phải đóng. Thông thường, chủ doanh nghiệp và người lao động cùng chi trả cho loại bảo hiểm này với mức chia người sử dụng lao động phải đóng nhiều hơn.
Loại BHXH bắt buộc được áp dụng đối với những doanh nghiệp, cơ quan, tổ chức sử dụng lao động làm việc theo hợp đồng lao động có thời hạn đủ 3 tháng trở lên và hợp đồng không xác định thời hạn. Tại điều 149 Bộ Luật Lao động quy định, đối với người lao động được hưởng các chế độ trợ cấp BHXH ốm đau, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp. thai sản, hưu trí và tử tuất.
Các đối tượng hưởng Bảo hiểm xã hội là gì?
Bảo hiểm xã hội tự nguyện là gì?
Đây là loại bảo hiểm không bắt buộc, mọi người được phép lựa chọn có thể mua hoặc không và chọn mua các gói bảo hiểm khác nhau theo khả năng hay điều kiện thu nhập của cá nhân và gia đình. Dựa vào các mức đóng đó bảo hiểm sẽ chi trả các mức khác nhau trong chế độ lương hưu. Ngoài ra khi tham gia loại bảo hiểm này, người đóng đều được hỗ trợ một phần lớn khi đau ốm, sinh con hay thất nghiệp.
Điều kiện hưởng bảo hiểm xã hội 1 lần là gì?
Bảo hiểm xã hội là sự bù đắp một phần thu nhập của người lao động khi họ bị ốm đau, thai sản, bị tai nạn lao động, mắc bệnh nghề nghiệp, hết tuổi lao động hoặc chết. Trên cơ sở này, trong một số trường hợp, những người tham gia BHXH khi có yêu cầu sẽ được giải quyết bảo hiểm xã hội 1 lần.
Cụ thể, trong Điều 60 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 nêu rõ 06 trường hợp người tham gia BHXH được nhận BHXH 1 lần như sau:
– Đủ tuổi hưởng lương hưu mà chưa đủ 20 năm đóng BHXH;
– Người ra nước ngoài để định cư;
– Đủ 55 tuổi mà chưa đủ 15 năm đóng BHXH và không tiếp tục tham gia BHXH tự nguyện (đối với lao động nữ hoạt động ở xã, phường, thị trấn);
– Công an, bộ đội khi phục viên, xuất ngũ, thôi việc mà không đủ điều kiện để hưởng lương hưu;
– Người đang bị mắc bệnh nguy hiểm đến tính mạng như ung thư, bại liệt, xơ gan cổ chướng, phong, lao nặng, HIV đã chuyển sang giai đoạn AIDS và những bệnh khác theo quy định của Bộ Y tế;
– Người tham gia BHXH bắt buộc sau 01 năm nghỉ việc hoặc tham gia BHXH tự nguyện sau 01 năm không tiếp tục đóng mà chưa đủ 20 năm đóng (Điều 1 Nghị quyết số 93/2015/QH13).
Tổng hợp
