Trong truyền máu và sản khoa, việc xét nghiệm nhóm máu Rh+ và máu Rh- có ý nghĩa rất quan trọng để tránh những tai biến nguy hiểm. Hãy tìm hiểu những thông tin về nhóm máu này trong bài viết dưới đây nhé.
Nội dung tóm tắt
Hệ nhóm máu Rh là gì?
Hệ nhóm máu Rh là một trong 35 hệ thống nhóm máu đã được phát hiện ở người và có vai trò quan trọng cùng với hệ ABO. Trong đó, hệ Rh có những đặc điểm rất quan trọng và đặc biệt cần phải chú ý.
Hệ Rh có khoảng 50 loại kháng nguyên, trong đó 5 loại kháng nguyên được biết đến nhiều hơn đó là C, c, E, e và D. Trong 5 loại này, kháng nguyên D có ý nghĩa y học và có vai trò quan trọng nhất, do đó việc xác định nhóm Rh của một người được quy ước phụ thuộc vào việc bề mặt hồng cầu có mặt kháng nguyên D hay không.
Nhóm máu của hệ Rh được chia thành 2 loại đó là máu Rh+ là có kháng nguyên D và máu Rh- không có kháng nguyên D trên bề mặt hồng cầu. Theo đó, khi kết hợp với hệ ABO sẽ cho ra nhóm máu thường thấy là A(+), B(+), O(-), AB(+) …
Đa số người Việt Nam đều mang nhóm Rh+, chỉ có khoảng 0,04 – 0,07% dân số có nhóm Rh-. Nhóm máu Rh- được coi là nhóm máu hiếm và bình thường sẽ không ảnh hưởng gì đến sức khỏe. Tuy nhiên trong một số trường hợp đặc biệt như phụ nữ mang thai hoặc truyền máu thì máu Rh- lại là một yếu tố quan trọng cần phải đặc biệt chú ý.
Tại sao cần phải xét nghiệm yếu tố máu Rh- khi mang thai?
Xem thêm: Ý nghĩa bảo hiểm nhân thọ là gì? Những quyền lợi khi mua bảo hiểm nhân thọ
Vì sao cần lưu ý xét nghiệm nhóm máu Rh-?
Trong sản khoa và các trường hợp truyền máu, hiến máu, việc xét nghiệm nhóm máu Rh+ hay Rh- rất quan trọng. Nếu một người có nhóm Rh+ lại có thể nhận máu từ người Rh- hoặc Rh+ đều được. Còn người mang nhóm máu Rh- thì chỉ có thể nhận máu từ người Rh-.
Chính vì vậy, trước khi phẫu thuật hay truyền máu, cần thiết phải xét nghiệm nhóm máu của người nhận, bao gồm cả hệ Rh để tránh những rủi ro có thể xảy ra. Tai biến trong truyền máu luôn được yêu cầu phải chú ý đặc biệt vì đây là một trong những tai biến y khoa nguy hiểm. Bởi điều này sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe và tính mạng của bệnh nhân.
Trong trường hợp người Rh- lần đầu tiên nhận máu từ người Rh+ có thể sẽ chưa xảy ra tai biến tức thì. Tuy nhiên, sau khoảng 10 – 15 ngày truyền máu, cơ thể sẽ sinh ra kháng thể anti D và sau 2 – 4 tháng nồng độ kháng thể đạt tối đa. Lúc đó, nếu tiếp tục truyền máu từ người Rh+ cho người Rh- có thể sẽ xảy ra tai biến nguy hiểm.
Tại sao cần phải xét nghiệm yếu tố máu Rh- khi mang thai?
Việc kiểm tra nhóm máu hệ Rh là vô cùng quan trọng đối với phụ nữ đang mang thai nhằm hạn chế những tai biến do bất đồng nhóm máu mẹ con. Những trường hợp tai biến gồm:
Trường hợp 1
Khi thai nhi có nhóm máu Rh- và người mẹ có nhóm máu Rh+, nếu như không bị chảy máu hay chấn thương thì máu của mẹ sẽ không tiếp xúc với máu của thai nhi. Tuy nhiên, trong quá trình sinh đẻ sẽ tạo ra sự tiếp xúc và gây ra một số phản ứng bất lợi nhất định.
Trường hợp 2
Khi thai nhi có nhóm máu Rh+ và người mẹ có nhóm máu Rh-, cơ thể của người mẹ sẽ phản ứng và xem máu của thai nhi như một kháng nguyên lạ. Từ đó người mẹ sản sinh ra kháng thể anti D chống lại máu của con. Đối với lần mang thai đầu tiên, lượng kháng thể anti D này chưa đủ lớn để gây ra sự nguy hiểm. Tuy nhiên, kể từ lần mang thai thứ hai, nếu thai nhi tiếp tục có nhóm máu Rh+ thì sẽ tạo ra sự bất đồng nhóm máu nguy hiểm.
Bên cạnh đó, kháng thể anti D từ lần mang thai trước sẽ đi qua nhau thai và xâm nhập vào máu của thai nhi, phá hủy hồng cầu. Nếu lượng hồng cầu bị chết quá lớn sẽ dẫn đến bào thai bị thiếu máu, có nguy cơ thai lưu, sảy thai, nghiêm trọng hơn là có thể gây tử vong cho cả mẹ và bé.
Ngoài ra, nếu như những đứa trẻ bị bất đồng nhóm máu giữa mẹ con được sinh ra sẽ có nguy cơ bị vàng da và tán huyết. Trong những lần mang thai sau, người mẹ có nhóm máu Rh- sẽ gặp khó khăn và nguy hiểm nếu như không có biện pháp can thiệp kịp thời.
Tại sao cần phải xét nghiệm yếu tố máu Rh- khi mang thai?
Xem thêm: Khám sức khỏe loại 4 là như thế Nào?
Mẹ bầu có nhóm máu Rh- cần lưu ý?
Thông thường, nếu mẹ bầu mang nhóm máu Rh+ thì sẽ không có vấn đề gì. Tuy nhiên, nếu kết quả xét nghiệm mẹ bầu mang nhóm máu Rh-, bác sĩ sẽ đề nghị xét nghiệm nhóm máu Rh cho người chồng của sản phụ.
Nếu người chồng có nhóm máu Rh- thì bác sĩ sẽ không cần can thiệp và chỉ cần theo dõi thai kỳ. Trong trường hợp người chồng có nhóm máu Rh+ thì sản phụ cần làm xét nghiệm kháng thể D vào thời gian từ tuần thai thứ 20 – 28 của thai kỳ. Xét nghiệm anti-D cho thấy:
- Nếu mẹ bầu có nhóm máu Rh- và có kháng thể D (-) thì thai phụ cần phải được tiêm dự phòng anti – D Immunoglobulin. Việc tiêm dự phòng này được thực hiện vào 3 thời điểm là thai 28 tuần, 34 tuần và 72 giờ sau sinh.
- Nếu mẹ bầu mang nhóm máu Rh- và có kháng thể D (+) thì chỉ cần theo dõi sát sao thai kỳ và theo dõi em bé sau khi sinh, đặc biệt khi bé ở giai đoạn nhũ nhi.
Như vậy, mỗi người nên xét nghiệm nhóm máu để từ đó biết cách chăm sóc bản thân và chú ý trong những trường hợp đặc biệt như truyền máu, hiến máu. Nhóm máu Rh+ hay Rh- còn mang tính di truyền, do đó các cặp vợ chồng cũng nên làm xét nghiệm nhóm máu của mình để đảm bảo con sinh được an toàn.
Hiện nay, với sự tiến bộ khoa học, có nhiều phụ nữ có nhóm máu Rh- vẫn có thể sinh con một cách an toàn và thậm chí sinh nhiều lần. Do đó, người bầu có nhóm máu Rh- không cần lo lắng, điều quan trọng là phải tuân thủ theo sự tư vấn và khuyến cáo của bác sĩ để loại bỏ những nguy cơ có thể dẫn đến tai biến. Bác sĩ chuyên khoa sẽ có những biện pháp can thiệp phù hợp để đảm bảo cuộc sinh nở của bạn thành công.
